Erzurum'un Oltu ilçesi ve çevresinde yetiştirilen ilk mısırlar, pazarlarda tezgâhlardaki yerini almaya başladı. Mısırın insan sağlığına olan faydaları tartışmasızdır. Türkiye'nin birçok bölgesinde mısır yetiştirilmesine rağmen, Oltu ve çevresinde üretilen mısırlar hem lezzeti hem de kalitesiyle ön plana çıkmakta, özellikle batı illerinde büyük rağbet görmektedir. Öyle ki, otobüslerin bagajlarında ve kargo araçlarında artık en çok taşınan ürünlerden biri haline gelmiştir.
Mısır; haşlanmış, közlenmiş ya da salatalarda kullanılarak sofralara lezzet katmaktadır. Karadeniz bölgesinde ise mısır ekmeği ile ün kazanmıştır.
Bu çok yönlü ürün, yalnızca insan gıdası olarak değil; aynı zamanda hayvan yemi ve sanayi ham maddesi olarak da değerlendirilmektedir. Mısırın sap ve yaprakları hayvan yemi olarak kullanılırken, kâğıt üretiminde ve el işçiliğinde (hasır yapımı gibi) de önemli bir yere sahiptir. Ayrıca çerezlik olarak da yaygın şekilde tüketilmektedir.
Mısır pişirme yöntemleri arasında haşlama, fırınlama ve közleme öne çıkar. Haşlanmış mısır elde etmek için, mısır koçanları tuzlu suda yaklaşık 30 dakika kaynatılır. Izgarada pişirmek istenirse, koçanlar yağlanıp doğrudan ızgaraya konularak her iki yüzü kızarana kadar pişirilir.
Mısır yağı da Türk mutfağında sıkça tercih edilen bir üründür. Özellikle kolesterol içermeyen yapısıyla, geleneksel Türk yemeklerinde tereyağı yerine güvenle kullanılabilir. Sıcak ve soğuk çorbalarda kullanılabildiği gibi, makarna soslarında da mısır yağı tercih edilmektedir. Mısır yağı, %98 oranında doymamış yağ asidi içerir ve E vitamini bakımından oldukça zengindir. Oleik ve linoleik asitler sayesinde omega-3 desteği sağlar; bu da kalp-damar sağlığı açısından önemli bir katkıdır.
Mısır; lif, vitamin ve mineral bakımından oldukça zengin bir besindir. Sindirim sistemini düzenler, kan şekerini dengeler, kalp sağlığını destekler ve antioksidan özellikleriyle bağışıklık sistemine katkıda bulunur.
Sporcular için: Mısır, düşük kalorili ancak karbonhidrat ve lif açısından zengin bir tahıldır. Bu özellikleri sayesinde spor yapan bireyler için enerji kaynağı olarak tercih edilmektedir. Sporcular mısırı genellikle haşlanmış olarak tüketmelidir.
Şeker hastaları için: Mısırın yağ ve tuz oranı düşük olduğu için diyabet hastalarının beslenme düzeninde yer alabilir. Ancak porsiyon kontrolü önemlidir.
Mısır püskülünün faydaları: Mısır püskülü, idrar söktürücü özelliği ile bilinir. Böbrek sağlığını destekler, idrar yolu enfeksiyonlarını önlemeye yardımcı olur ve kan şekeri düzenleyici etkisi sayesinde diyabetin kontrolünde de faydalı olabilir. Mısır püskülü çayı, düzenli tüketildiğinde böbrek taşı oluşumunun önüne geçebilir.
Bayram Şahin ARPA
